Çin hariç diğer ülkelere tarifeleri 90 gün süreyle durdurdu. Çin'e yönelik tarifeyi ise yüzde 125'e çıkardı! Bu adım Çin'in ABD'den ithal ürünlere tarifeyi yüzde 84'e çıkarmasının ardından geldi.
Küresel piyasalar karar sonrası roket gibi fırladı. Nasdaq borsası yüzde 12 yükseldi!
Karar sonrası dolar/TL kurunda bir hareketlilik yaşanmazken, dolar küresel para birimleri karşısında güç kazandı. Euro/dolar paritesi 1,11 seviyelerinden 1,09 seviyelerine kadar geriledi. Dünyanın en likit kur çaprazı olan dolar/japon yeni ise 144 seviyelerinden 148 seviyelerine sıçrasa da bu seviyelerde kalıcı olamadı ve yeniden geri geldi. Kur bu haberin yazıldığı sıralarda yüzde 0,82 değer kaybıyla 146'dan işlem görüyor.
Doların diğer para birimleri karşısındaki gücünü ölçen DXY Endeksi ise 101 seviyelerden yükselerek 102,355'e kadar çıktı. Endeks yine de bugün yüzde 0,26 düşüşle işlem görüyor.
Dolar/TL bugüne 37,99 TL'den başlarken, Euro/TL ise 42 TL'nin altına indi ve bugüne 41,88 TL'den başladı.
Küresel piyasalar 3 gündür yüksek bir dalgalanma yaşıyordu. Salı günü Trump'ın tarifeleri 90 gün askıya alacak haberleri çıkmış. Ardından Beyaz Saray tarafından yalanlanmıştı. Bu haber ve yalanlama arasında ABD borsaları yüzde -4,80'den yeşile geçmiş yüzde 2 yükselişe geçmiş, ardından yeniden gerileyerek yüzde 3,80 seviyesinde bir düşüşle kapatmıştı.
Bu yüksek dalgalanmanın arasında ABD'nin finans dünyası ve iş dünyasından gelen eleştiriler Trump'ı geri adım atmaya zorladı. Eleştirilerin ana teması tarifelerin çok hızlı bir şekilde, hazırlıksız olarak hayata geçirilmesi olduğuydu. ABD'li Hedge Fon milyarderi Bill Ackman, ABD tahvillerinin getirilerinin yükseldiği(faizler artarsa tahviller değersizleşir. faizler düşerse tahviller değer kazanır.)ve doların düştüğü bir ortamda politikaların başarılı olmadığını söyledi. Ackman, yatırım yaptığı şirketlerden artan maliyetlerden ve kâr marjlarının ciddi oranda azalacağına ilişkin epostalar aldığını belirtti. Şirketlerden biri soğuk kahve ve çay satan bir startup. Bu şirket şişeleri Çin'den, çayları ise Hindistan'dan aldığını belirtmiş. Haliyle tarifelerin fazlasıyla arttığı bu ülkelerden gelen ürünlerin ABD'de daha pahalıya satılacağından söz etmişler.
Ackman, ABD'nin ticari boyutta bir kahve ve çay üreticisi olmadığını ve alternatifinin de kısa sürede bulunamayacağını yazdı. Ackman, eğer tarifeler durdurulmazsa bir çok orta ve küçük ölçekli işletmelerin iflas edeceğini vurguladı.
Bir diğer Hedge Fon milyarderi Ken Griffin ise iş dünyasını Trump'ı uyarmaya ve geri adım atmasını zorlamaya çağırdı. Citadel Securities'in kurucusu Griffin, tarifelerin büyük bir hata olduğunu söyledi. Griffin, yıllık geliri 50 bin dolar olan ailelerin tost makinası, elektrik süpürgesi, market alışverişi ve arabalar için yüzde 30, yüzde 40 daha fazla para ödeyeceğini söyledi.
Trump'ın arzusu olan üretimin ABD'ye dönmesiyle ilgili olarak da Griffin "Bu 20 yıllık bir hayal. 20 ay değil, 2 hafta değil. Onlarca yıl" ifadesini kullandı.
ABD Hazine Bakanı olan Scott Bessent'in akıl hocası olan Hedge Fon milyarderi Stan Druckenmiller da tarifeleri desteklemediğini söylemişti.
ABD'nin en büyük yatırım bankası JP Morgan'ın CEO'su Jamie Dimon ise ABD'de resesyonun daha olası hale geldiğini söyledi. Dimon, bunun borsalardaki sert satışlardan da anlaşıldığını belirtti ve Başkan Trump’ın son tarifelerinin tetiklediği satışlara dikkat çekti.
Dimon, ABD ekonomisinin Trump öncesinde de sağlam bir zeminde olmadığını ve getirilen tarifelerin durumu daha da kötüleştirdiğini söyledi.
Bu eleştirilerin ardından Trump geri adım attı ve Çin dışındaki ülkelere tarifeleri 90 gün süreyle durdurdu. Trump "Diğer ülkeler anlaşma yoluna gitmek istedi. Onlarla anlaşacağız. Misilleme yapmadılar." dedi. Bessent ise misilleme yapmayanlar ödüllendirildi dedi. Bessent, 75'ten fazla ülkenin kendilerine ulaştığını söyledi.
Tarifelerin iptal edilmesinin ardından küresel piyasalar tersine döndü ve sert yükselişler yaşadı. ABD borsalarında Dow yüzde 7,87, S&P 500 yüzde 9,52, Çin'de üretim yapan teknoloji hisselerine ev sahipliği yapan Nasdaq Endeksi ise yüzde 12,16 gibi bir sert yükselişler yaşadı.
Bank Of America, dün yayımladığı analizde Apple'ın üretiminin ABD'ye kaydırılması durumunda üretim maliyetlerinin yüzde 90 oranında artacağını raporladı. Bofa, işçilik maliyetlerinin yüzde 25, ithal parça maliyetlerinin ise tarife etkisiyle yüzde 90 artacağını söyledi.
Apple'ın piyasa değeri tarifeden beri 480 milyar dolar eridi. Ancak dün tarifelerin geri alınmasıyla Apple hisseleri yüzde 15,33 yükseldi.
Otomobillerin bir kısmını da Çin'de üreten Tesla'nın hisseleri ise yüzde 22,69 yükseliş yaşadı.
ABD borsalarında yaşanan bu çoşku küresel piyasalara da yansıyor. Asya borsalarında Japonya'nın Nikkei Endeksi yüzde 8,24 yükseliş yaşarken, Hong Kong borsası yüzde 1,84 yükseliş yaşadı.
Dün 60 doların altına inen petrol fiyatları tarife iptali sonrası toparlanarak 65 dolara kadar yükseldi.
Ancak bugün ABD borsaları ekside... Yatırım bankaları tek tek tarifelerin 90 gün durdurulmasının yarattığı rahatlamanın Çin'e yönelik tarifenin yüzde 125'e çıkarılmasıyla geride kaldığını raporlamaya başladı.
Küresel piyasalar ticaret savaşlarını izlemeye devam edecek.
